Ruh Sağlığı Evrensel Bir İnsan Hakkıdır
Sivas İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Ruh Sağlığı Birimi tarafından 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Gününe dikkat çekmek amacıyla ekim ayı boyunca çeşitli çalışmalar yapılması planlanmaktadır. Bu kapsamda Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalında görev yapan Dr. Öğr. Üyesi Yavuz YILMAZ tarafından 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü dolayısıyla ruhsal bozukluk yaşayan bireylerin sorunlarına dikkat çekmek amacıyla şu noktalara dikkat çekmiştir.
“Dünya Ruh Sağlığı Günü, Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu'nun bir projesi olarak doğmuştur. Ruh sağlığı ve hastalıklarının toplumda farkındalığını ve anlaşılırlığını artırmak amacıyla 1992 yılından bu yana her yıl 10 Ekim'de kutlanmaktadır. Dünya Ruh Sağlığı Günü etkinlikleri kapsamında ruh sağlığı sorunları yaşayan bireylerin sesini duyurabilmek, toplumda ruh sağlığı sorunları konusunda farkındalık yaratmak, damgalamanın önüne geçebilmek, ruh sağlığı sorunlarının önlenmesine ve tedavisine katkıda bulunmak amaçlanmaktadır. Her yıl Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu tarafından belirlenen tema çerçevesinde kutlanmaktadır. Bu amaçla 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü teması 2023 yılı için “Ruh Sağlığı Evrensel Bir İnsan Hakkıdır” olarak belirlenmiştir.
Ruh sağlığı tüm insanlar için temel bir insan hakkıdır. Her kim ve her nerede olursa olsun, herkesin ulaşılabilecek en yüksek standartta ruh sağlığına sahip olma hakkı vardır. Bu hak, ruh sağlığı risklerinden korunma hakkını, mevcut, erişilebilir, kabul edilebilir ve kaliteli bakım hakkını ve özgürlük, bağımsızlık ve topluma dahil olma hakkını içermektedir. İyi bir ruh sağlığı, genel sağlığımız ve refahımız için hayati önem taşımaktadır. Dünya genelinde her sekiz kişiden biri ruh sağlığı sorunlarıyla yaşamaktadır. Bu durum bireylerin aynı zamanda fiziksel sağlıklarını, ekonomik refahlarını ve diğer insanlarla kurdukları iletişimi etkilemektedir. Yine ruh sağlığı sorunları özellikle ergenler ve gençler arasında da giderek artan önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tablo, ruh sağlığına her zamankinden daha fazla öncelik verilmesi gerektiğini gözler önüne sermektedir.
Ruh sağlığı sorunlarına sahip olmak hiçbir zaman bir kişiyi insan haklarından mahrum bırakmak veya kendi sağlığıyla ilgili kararlardan dışlamak için bir neden olmamalıdır. Yine de dünyanın her yerinde, ruh sağlığı sorunları olan kişiler çok çeşitli insan hakları ihlallerine maruz kalmaya devam etmektedir. Birçoğu toplum hayatından dışlanmakta ve ayrımcılığa uğramakta, birçoğu ise ihtiyaç duydukları ruh sağlığı hizmetlerine erişememekte veya yalnızca insan haklarını ihlal eden hizmetlere erişebilmektedir.
Hiç kimsenin ruh sağlığı hizmetinden mahrum bırakılmaması gerekmektedir. Ruh sağlığının korunması ve iyileştirilmesi, herkesin bu evrensel haktan faydalanabilmesi ve ihtiyaç duydukları kaliteli ruh sağlığı hizmetlerine erişebilmesi için dünya genelinde acil önlemlerin alınması oldukça önemlidir. “
Dr. Öğr. Üyesi Yavuz YILMAZ
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı