Kanser hem dünyada hem de ülkemizde sebebi bilinen ölümler sıralamasında kardiyovasküler hastalıklardan sonra ikinci ölüm sebebidir. Erken teşhis edildiğinde tedavisi ve yaşam kalitesinin artırılabildiği kanser türleri göz önüne alındığında korunmanın önemi artmaktadır. Bu kapsamda erken teşhisin önemine vurgu yapmak, kanser konusunda farkındalığını yükseltmek, bilincini artırmak, sağlık okuryazarlığını sağlamak ve davranış değişikliği oluşturmak amacıyla her yıl “1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftası” olarak belirlenmiş olup, bu kapsamda etkinlikler düzenlenmektedir.
Dünyada her yıl 14 milyon kişinin yakalandığı ve 8,2 milyon kişinin ölümüne sebep olan kanser; yaş, cinsiyet, dil, din, ırk ayırımı yapmaksızın tüm insanları etkilemektedir. Kanserde benzer seyir devam ettiği takdirde, 2030 yılında 22 milyon yeni vaka ortaya çıkması beklenmektedir.
Erkeklerde en sık görülen türler; akciğer ve prostat kanseri iken, tütüne bağlı kanserler de önemini korumaya devam etmektedir. Kadınlarda en sık görülenler ise meme ve tiroid kanseridir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda bağırsak (kolorektal) kanseri üçüncü en sık görülen kanser türüdür. Çocukluk çağı kanserlerinde ise lösemi en sık görülen kanser türüdür. Ülkemizde son 5 yılın verileri değerlendirildiğinde; kanser sıklığında herhangi bir artış ya da azalış olmadığı söylenebilir. Türkiye’de görülmekte olan kanserin sıklığı Avrupa Birliği ülkeleri ve Amerika gibi gelişmişlik düzeyi yüksek olan ülkelere göre daha düşüktür.
Yaygın kanser türlerinin en az üçte biri daha sağlıklı bir beslenme biçiminin seçilmesi, tütün ürünlerinden uzak durulması, fiziksel aktivitenin arttırılması ve alkol kullanımının azaltılması ile önlenebilir. Ayrıca ultraviyole radyasyondan korunma, mesleksel ve çevresel olumsuz etkilerin önüne geçilmesi ile kanser yükü daha da azalacaktır.
Kanser; dünya genelinde önemli bir sağlık sorunu olmakla beraber, toplumda önemli bir sosyoekonomik yüke, maddi ve manevi kayıplara yol açmaktadır. Bu anlamda kanserle etkin mücadele konusu gündeme gelmekte, bu mücadelede de ulusların oluşturdukları sağlık politikaları kadar halkın farkındalığının arttırılmasına yönelik düzenlenen etkinlikler de büyük önem taşımaktadır. Kanserle mücadelede en etkili yollardan birisi, kansere sebep olan etkenlerden kaçınılması ve diğeri de hastalığın erken teşhis edilmesidir. Hastalığın erken teşhisi amacıyla toplum tabanlı kanser tarama programları yapılmaktadır. Tarama programı uygulanacak olan kanserlerde, erken evrede tanı sağlanarak bu kanserlere bağlı hastalık ve ölüm oranlarının düşürülmesi hedeflenmektedir. Ülkemiz genelinde meme, kalın bağırsak ve rahim ağzı kanserleri için tarama programları yürütülmektedir. Rahim ağzı kanseri taramalarını 30 yaşından itibaren 5 yılda bir, meme kanseri taramalarını 40 yaşından itibaren 2 yılda bir, kolon kanseri taramalarını 50 yaşından itibaren 2 yılda bir; aile hekimliklerimiz, ilçe toplum sağlığı merkezlerimiz ve KETEM’de ücretsiz olarak yaptırabilmektedir.
1-7 Nisan Kanser Haftasında uygun yaş aralığındaki tüm vatandaşlarımızı kanser taramalarını yaptırmak için kurumlarımıza davet eder, sağlıklı günler dileriz.
